स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री प्रदीप पौडेलले मृत्युपश्चात् मानव अंग दान गर्न चाहने व्यक्तिका परिवारलाई २ लाख रुपैयाँ सहयोग प्रदान गर्ने निर्णय गरेका छन्। यसअघि मानव अंग दाताका परिवारलाई १ लाख रुपैयाँ दिने व्यवस्था थियो। भक्तपुरस्थित शहीद धर्मभक्त मानव अंग प्रत्यारोपण केन्द्रमार्फत प्रदान गरिँदै आएको सहयोग रकममा थप १ लाख रुपैयाँ वृद्धि गरिएको हो।
अस्पताललाई पनि सहयोगमा वृद्धि
अंग दान प्रक्रियामा सघाउने अस्पताललाई यसअघि उपलब्ध गराउँदै आएको ५० हजार रुपैयाँमा थप २५ हजार रुपैयाँ वृद्धि गर्दै ७५ हजार पुर्याइएको छ। स्वास्थ्य मन्त्रालयले यो निर्णय कार्यान्वयनका लागि आवश्यक रकम अर्थ मन्त्रालयको सहमतिमा आन्तरिक स्रोतबाट व्यवस्थापन गरिने जनाएको छ।
अंग दान प्रोत्साहन गर्ने उद्देश्य
मन्त्री पौडेलले यो कदमले मृत्युपश्चात् अरुको जीवन बचाउन चाहनेलाई प्रोत्साहन गर्ने बताए। "एउटाको जीवनपछि अर्कोको जीवन बचाउने कार्यमा यो निर्णयले व्यापकता पाउने आशा गरेका छौं," मन्त्री पौडेलले भने। मन्त्री पौडेल स्वयंले पनि यसअघि नै अंग दान गर्ने घोषणा गरिसकेका छन्।
मृत्युपश्चात् अंग दानको अवस्था
हाल नेपालको कानुनअनुसार जीवित व्यक्तिबाट अंग दान गर्न रगतको नाता पर्ने मात्र योग्य छन्। तर, मृत्युपश्चात् दान दिने व्यवस्था रहेको छ। मृत्यु भएको २४ घण्टाभित्र दान गरिएका अंगलाई जीवित व्यक्तिमा प्रत्यारोपण गर्न सकिन्छ।
शहीद धर्मभक्त मानव अंग प्रत्यारोपण केन्द्रका अनुसार नेपालमा हरेक वर्ष झण्डै २ सय मृगौला र २० वटा कलेजो प्रत्यारोपण हुने गरेको छ, जसमा केन्द्रको योगदान ७० प्रतिशत रहेको छ। वीर अस्पताल, त्रिवि शिक्षण अस्पताल र केही निजी अस्पतालले पनि अंग प्रत्यारोपण गर्दै आएका छन्।
दाताको अभाव र नयाँ प्रयास
हाल दान गर्न चाहने व्यक्तिको संख्या न्यून रहेको छ। मृत्युपश्चात् हुने दान बढाउन सके धेरैको ज्यान बचाउन सकिने शहीद धर्मभक्त मानव अंग प्रत्यारोपण केन्द्रका प्रमुख डा. पुकारचन्द्र श्रेष्ठ बताउँछन्। यो प्रोत्साहनमूलक निर्णयले दाताको संख्या दोब्बर हुने आशा गरिएको छ।
हाल नेपालमा १ हजारभन्दा बढी मृगौला प्रत्यारोपणका लागि दाता पर्खिरहेका छन्। कलेजो प्रत्यारोपणका लागि ५५ जनाले नाम लेखाएका छन्। अब स्वास्थ्य मन्त्रालयले मृगौला र कलेजोसँगै फोक्सो र मुटु प्रत्यारोपणका लागि समेत क्षमता विस्तार गर्ने तयारी गरेको जनाएको छ।
