नेपाल विद्युत प्राधिकरणले ४५६ मेगावाट क्षमताको माथिल्लो तामाकोशी जलविद्युत आयोजना सञ्चालनमा नआएसम्म साँझको पिक समयमा औद्योगिक क्षेत्रको विद्युत आपूर्ति केही कटौती गर्नुपर्ने अवस्था देखिएको जनाएको छ।
हिउँदयाममा खोला तथा नदीहरूको पानीको सतह घट्नासाथ प्रवाही (आरओआर) जलविद्युत आयोजनाहरूको उत्पादन एकतिहाइले घट्छ। यसैबीच, भारतबाट पिक समयमा विद्युत आयात गर्न नपाउँदा औद्योगिक क्षेत्रको विद्युत कटौती गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको प्राधिकरणका प्रवन्ध निर्देशक कुलमान घिसिङले बताए।
पिक समयमा औद्योगिकबाहेकका ग्राहकमा कटौती नहुने
घिसिङका अनुसार पिक समयमा औद्योगिक क्षेत्र बाहेकका अन्य ग्राहकको विद्युत कटौती गर्ने योजना छैन। तर, माथिल्लो तामाकोशी आयोजनाबाट उत्पादन सुरु नभएसम्म यो कटौतीलाई व्यवस्थापन गर्न चुनौति रहनेछ।
माथिल्लो तामाकोशी आयोजनाका संरचनामा गत असोज ११ र १२ गतेको अविरल वर्षाले क्षति पुर्याएको थियो। प्राधिकरणले आगामी पुस १० भित्र मर्मत कार्य सकी उत्पादन सुरु गर्ने र त्यसको १५ दिनभित्र पिक समयमा सञ्चालन गर्न सकिने जनाएको छ।
भारतबाट विद्युत आयातमा समय र सीमा
नेपालले भारतको केन्द्रीय विद्युत प्राधिकरणबाट ढल्केबर–मुजफ्फरपुर ४०० केभी क्रसबोर्डर लाइनमार्फत ६०० मेगावाट र टनकपुर–महेन्द्रनगर १३२ केभी लाइनमार्फत ५४ मेगावाट गरी ६५४ मेगावाटसम्म विद्युत आयात गर्न स्वीकृति पाएको छ। तर, साँझ ५ बजेदेखि राति ९ बजेसम्म (पिक समय) आयात गर्न अनुमति छैन।
प्राधिकरणले सोलार आवर (बिहान ६ देखि साँझ ६) मा मात्र आयात गर्न पाउने व्यवस्था गरिएको बताएको छ। पिक समयमा आयात गर्न नपाउँदा औद्योगिक क्षेत्रमा विद्युत कटौती गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको घिसिङले उल्लेख गरे।
जलाशययुक्त आयोजना र व्यवस्थापनको चुनौती
घिसिङले भने, "माथिल्लो तामाकोशी सञ्चालनमा रहेको भए दिनभर आयात गरी जलाशयमा पानी जम्मा गरी पिक समयमा सञ्चालन गर्न सकिन्थ्यो।" आयोजनाको मर्मत तीव्र गतिमा भइरहेको र छिट्टै उत्पादनमा ल्याउने प्रयास भइरहेको उनले बताए।
प्रसारण लाइन मर्मत कार्य
ढल्केबर–नवलपुर १३२ केभी प्रसारण लाइनको तार चुँडिँदा बारा र पर्सा औद्योगिक करिडोर प्रभावित भएको थियो। सोमबार मर्मत सम्पन्न भएपछि विद्युत आपूर्ति पुनः नियमित भएको छ।
यस्तै, दार्चुलाको चमेलियादेखि कैलालीको अत्तरियासम्मको १३२ केभी प्रसारण लाइनमा बैतडीको खोचलेकमा रुख ढलेर क्षति भएको छ। मर्मत कार्य जारी रहेको प्राधिकरणले जनाएको छ।