अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आफ्नो कार्यकालभरि नै भन्सार शुल्क (ट्यारिफ) वृद्धि गर्ने प्रतिबद्धता दोहोर्याउँदै आएका छन्। उनले चीन, क्यानडा, मेक्सिको लगायतका मुलुकहरूसँगको व्यापारमा कर लगाइसकेका छन् भने स्टिल, एल्युमिनियम र सवारीसाधन आयातमा थप भन्सार लागू गरिने घोषणा गरिसकेका छन्।
अब, ट्रम्पले आफ्नो विस्तृत भन्सार योजना सार्वजनिक गर्न तयारी गरिरहेका छन्। ह्वाइट हाउसले यो दिनलाई "लिबरेशन डे" भनेर सम्बोधन गरिरहेको छ।
कसरी बढ्न सक्छ भन्सार शुल्क?
ट्रम्पले कति प्रतिशत भन्सार शुल्क बढाउने भन्ने स्पष्ट भइसकेको छैन। तर, उनले चुनावी अभियानकै क्रममा सबै आयातित वस्तुहरूमा १०% भन्सार लगाउने बताएका थिए, जुन कहिलेकाहीं २०% देखि ६०% सम्म पुग्न सक्ने संकेत दिएका थिए।
उनको प्रशासनले "पारस्परिक" भन्सार (reciprocal tariff) को अवधारणा अघि सारेको छ, जसअनुसार कुनै पनि मुलुकले अमेरिकालाई जति भन्सार लगाउँछ, त्यति नै शुल्क अमेरिकाले पनि लगाउनेछ।
ट्रम्पको नयाँ नीति लागू भएपछि व्यापार क्षेत्रका व्यवसायी र अन्तर्राष्ट्रिय साझेदारहरू गम्भीर रूपमा प्रभावित हुनसक्ने देखिएको छ। युरोपेली संघका अधिकारीहरूलाई अमेरिकाले २५% आयात कर लगाउने सम्भावना रहेको भन्दै तयारी अवस्थामा छन्।
कुन देशहरू प्रभावित हुनसक्छन्?
यसपटकको भन्सार शुल्क विश्वव्यापी रूपमा लागु हुने सम्भावना ट्रम्पले व्यक्त गरेका छन्। उनले "सबै देश" माथि शुल्क लागू गर्न सकिने बताएका छन्, जसले गर्दा बेलायत जस्ता देशहरू पनि यो सूचीमा पर्ने देखिन्छ।
अमेरिकी प्रशासनले "डर्टी १५" भनेर चिनिने १५% प्रमुख व्यापार साझेदार मुलुकहरूलाई लक्षित गर्ने योजना बनाएको थियो। जसमा अर्जेन्टिना, अस्ट्रेलिया, ब्राजिल, क्यानडा, चीन, युरोपियन युनियन, भारत, इन्डोनेसिया, जापान, कोरिया, मलेसिया, मेक्सिको, रसिया, साउदी अरेबिया, दक्षिण अफ्रिका, स्वीट्जरल्यान्ड, ताइवान, थाइल्यान्ड, टर्की, बेलायत र भियतनाम परेका छन्।
ट्रम्पले अघिल्लो कार्यकालमा क्यानडा र युरोपेली संघजस्ता ऐतिहासिक मित्र राष्ट्रहरूलाई समेत कठोर व्यापारिक आलोचना गर्दै आएका थिए।
अमेरिकी अर्थतन्त्र र विश्वव्यापारमा प्रभाव
भन्सार शुल्कले आयातित सामानको मूल्य वृद्धि गर्छ, जसको प्रत्यक्ष असर उपभोक्तामाथि पर्छ। अमेरिकाले भन्सार शुल्क बढाएपछि अमेरिकी व्यवसायीहरूले उच्च मूल्य तिर्नुपर्ने हुन्छ, जसले गर्दा अन्ततः ग्राहकहरूले महँगा सामानहरू किन्नुपर्ने बाध्यता आउँछ।
व्यापार क्षेत्रका विश्लेषकहरूका अनुसार, यो कदमले अमेरिकी अर्थतन्त्रलाई मात्र होइन, अन्तर्राष्ट्रिय बजारलाई पनि गम्भीर रूपमा असर गर्न सक्छ। यदि अमेरिकी उत्पादन महँगो भयो भने उपभोक्ताहरूले खरिद कम गर्नेछन्, जसले विश्वव्यापी आर्थिक मन्दीको खतरा निम्त्याउन सक्छ।
ट्रम्पले अमेरिकी उद्योगहरूलाई आयातित वस्तुहरूको साटो स्वदेशमै उत्पादन बढाउन सुझाव दिएका छन्, तर नयाँ उद्योग खोल्न समय र लागत बढी लाग्ने भएकाले तत्काल यस्तो सम्भावना न्यून छ।
अन्ततः, भन्सार शुल्कको प्रभाव अमेरिकी उपभोक्तादेखि लिएर अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार प्रणालीसम्म गहिरोसँग पर्ने देखिन्छ। ट्रम्पको घोषणापछि बजारमा कस्तो प्रतिक्रिया आउँछ भन्ने हेर्न बाँकी छ।
